Binamızın Depreme Dayanıklılığını Nasıl Anlayabiliriz?
Depreme eğilimli bir bölgede yaşamak heyecan yarattığı kadar endişe de yaratır. Depremler çok öngörülemez ve yıkıcı olabilir, insan kayıplarına, mülk hasarına ve ekonomik bozulmaya neden olabilir. Bir fay hattının yakınında yaşıyorsanız veya çalışıyorsanız, bir yapının güvenli olup olmadığını ve sismik gerilimlere dayanıp dayanamayacağını nasıl belirleyeceğinizi bilmek önemlidir. Peki, binamızın depreme dayanıklılığını nasıl anlayabiliriz? Gelin birlikte inceleyelim.
Sismik değerlendirme, bir binanın depreme dayanıklı olup olmadığını belirlemede ilk adımlardan biridir. Bir binanın depreme dayanıklılığının ayrıntılı bir değerlendirmesi, sismik değerlendirme olarak bilinir. Bu değerlendirme, temel, duvarlar, kolonlar ve kirişler dahil olmak üzere yapısal bileşenlerin sismik gerilmelere karşı mukavemet ve direncinin değerlendirilmesini gerektirir. Depreme dayanıklı tasarım ve yapım bilgisine sahip bir yapı mühendisi veya yapı müfettişi sismik değerlendirme yapabilir.
Yapı mühendisi veya yapı müfettişi, değerlendirme sırasında binanın temelinin düzgün bir şekilde inşa edildiğinden ve zemine güvenli bir şekilde bağlandığından emin olmak için kontrol eder. Ayrıca, binanın sağlamlığını ve stabilitesini güçlendirmek için çelik veya diğer malzemelerle takviye edilip edilmediklerini belirlemek için duvarları inceleyeceklerdir. Binanın kolonları ve kirişleri de depremin neden olduğu yanal gerilmelere dayanabileceklerinden emin olmak için denetlenecektir.
Yapı mühendisi veya yapı müfettişi, değerlendirme yaptıktan sonra binanın yapısal bileşenlerindeki kusurları veya zayıflıkları detaylandıran bir rapor sunacaktır. Rapor, sismik streslere karşı dayanıklılığını artırmak için yapının iyileştirilmesi veya güçlendirilmesi için önerilerde bulunabilir.
Değerlendirme yapmanın yanı sıra, binanın mevcut bina yönetmeliklerine uygun olduğunun doğrulanması da çok önemlidir. Bina yönetmelikleri, yapıların depreme dayanacak şekilde inşa edilmesini sağlamak için yeni bilgi ve teknolojiyi yansıtacak şekilde sık sık yenilenir. Mevcut bina yönetmelikleri kabul edilmeden önce bir bina inşa edilmişse, mevcut deprem önlemi kriterlerini karşılamayabilir. Bu durumda, binanın uygun hale getirilmesi için güçlendirilmesi gerekebilir.
Depreme karşı bina yönetmeliklerine uygunluğu değerlendirmenin bir yolu, yerel bina yetkilinizle iletişime geçmektir. Bina yetkilileri, mevcut bina kodları ve düzenlemeleri hakkında bilgi verebilir ve bir binanın yönetmeliklere uygunluğunun nasıl sağlanacağı konusunda rehberlik sağlayabilir. Ayrıca, uygunluk denetimi yapması için nitelikli bir bina müfettişi tutarak bina müfettişleri, bir binanın temeller, duvarlar, çatılar, sıhhi tesisat ve elektrik sistemleri dahil olmak üzere yapısal unsurlarını ve sistemlerini mevcut bina yönetmeliklerine uygunluğunu belirlemek için değerlendirebilir.
Binanızın deprem yönetmeliklerine uygunluğu sağlamanın yanı sıra, binaları deprem hasarı belirtileri açısından düzenli olarak incelemek önemlidir. Hasar belirtileri, çatlak temelleri ve duvarları, eğimli veya eğimli yapıları ve hasarlı çatıları içerir. Hasar fark edildiğinde, bir deprem sırasında daha fazla hasarı veya çökmeyi önlemek için mümkün olan en kısa sürede tamir edilmesi önemlidir.
Düzenli bakım, bir binanın deprem sarsıntılarına dayanma yeteneğini de geliştirebilir. Örneğin, temellerdeki ve duvarlardaki çatlakların onarılması daha fazla hasarı önleyebilir ve mobilya ve demirbaşlar gibi bina bileşenlerinin bir deprem sırasında tehlikeye girmesini önleyebilir.
Son olarak, bina deprem standartlarını karşılamıyorsa, güvenliği artırmak için güçlendirme gerekebilir. Tadilatlar, deprem kuvvetlerine dayanma yeteneklerini geliştirmek için binaların yapısal elemanlarının güçlendirilmesini içerir. Değişiklikler, destekler eklemeyi, duvarları güçlendirmeyi veya temelleri güçlendirmeyi içerir. Binanızın sağlamlığını ölçmek için deprem testi yaptırmak istiyorsanız eğer ev sahipleri olarak iki şekilde başvuru yapabilirsiniz. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanuna dayanarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veya belediyelerin lisans verdiği kurumlara başvurarak binanızın risk durumu tespit ettirilebilirsiniz. 6306 sayılı kanun kapsamında riskli yapıların tespiti için yetki verilen kurum ve kuruluşların listesine ulaşmak için tıklayınız. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı-Tapu Kadastro Çağrı Merkezi ALO 181'e konu hakkında her türlü danışabilirsiniz. Peki, eviniz riskli çıkarsa ne olacak? Eğer yapılan testler sonucunda binanız riskli çıktıysa ve binanızın güçlendirilmesi mümkünse 60 gün içerisinde bu durum size bildirilecek. Eğer binanız için kesin yıkım kararı çıktıysa Bakanlık harekete geçerek yıkım işlemini tamamlayacaktır.
Hiçbir bina tamamen depreme dayanıklı değildir, ancak bu önlemler hasar riskini azaltabilir ve binayı olabildiğince güvenli tutabilir. Acil durum planınızın olması ve ailenizle düzenli olarak deprem tatbikatları yapmanız da önemlidir.
Prive Sigorta olarak mülk ve altyapının depremlerden kaynaklanabileceği hasar riskini değerlendiriyor ve ekonomik kayıplara karşı koruma sağlayacak şekilde uyarlanmış sigorta sağlıyoruz. Ayrıca bir afet durumunda finansal koruma sağlarken, sizlerin depreme hazırlanmanıza ve etkilerini en aza indirmenize yardımcı olmak için buradayız.