14.06.2007 tarihinde 26552 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun “Sigorta Sözleşmeleri” başlıklı 11/3 maddesi; “Sigorta şirketleri ve sigorta acenteleri tarafından, gerek sözleşmenin kurulması gerekse sözleşmenin devamı sırasında sigorta ettiren, lehdar ve sigortalıya yapılacak bilgilendirmeye ilişkin hususlar yönetmelikle düzenlenir.” şeklinde düzenlenmiştir.

14.02.2020 tarihinde 31039 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve yayım tarihi itibariyle yürürlüğe giren “Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik” ile, belli bir sigorta ilişkisine girmek isteyen kişilerin, gerek sözleşmenin kurulmasından önce gerekse kurulması sırasında sözleşmenin konusu, teminatları ve diğer özellikleri hakkında oluşabilecek bilgi eksikliklerinin giderilmesi ile sözleşmenin devamı sırasında ortaya çıkabilecek ve sözleşmenin işleyişi ile ilgili olarak sigorta ettireni, sigortalı veya lehdarı etkileyebilecek nitelikteki değişiklik ve gelişmelerden ilgililerin haberdar edilebilmesini teminen sigortacı tarafından yerine getirilmesi gereken görev ve yükümlülüklere dair usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Yönetmeliğin 13. maddesinde, internet sitesi kurulma zorunluluğu belirtilmiştir. İlgili madde kapsamında internet sitesi aracılığıyla kamuoyunun bilgisine sunulması gereken asgari içeriğe yer verilmiştir. Yönetmeliğin (13/d) maddesi ile, “Vergi uygulamalarına ilişkin bilgiler” de Yönetmelik kapsamında internet sitesinde verilmesi gereken zorunlu bilgiler arasında yer almaktadır. Sigortacılık işlemlerinde sigorta poliçeleri üzerinde yer alan ve prim hesabında dikkate alınması gereken vergiler ve fonlar aşağıda kısaca açıklanmıştır. Bu yönetmelik kapsamında sigorta poliçeleri üzerinden alınan vergiler ve fonlar aşağıda açıklanmıştır.

Sigorta primleri üzerinden alınan vergiler ve Fonlar

Sigorta primleri üzerinden alınan vergiler ve Fonlar

• Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (Gider Vergisi)
• Yangın Sigorta Vergisi (YSV)

Sektörel Fonlar

• Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu
• Güvence Hesabı

BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ (Gider Vergisi):

6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 28. Maddesinde tanımı yapılan Banka ve Sigorta Muameleleri vergisi, bu kanunun 28 ile 33’üncü maddeleri arasında düzenlenmiştir. “Banka ve sigorta şirketlerinin 10.6.1985 tarih ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muamele vergisine tabidir “ denilmektedir. Söz konusu verginin yükümlüsü sigorta şirketleri olup, katma değer vergisinde olduğu gibi bu bir ara yükümlülüktür ve vergi netice itibari ile hizmetlerden yararlanan kimselere yansıtılmaktadır. Aynı Kanunun 33. Maddesinin h bendinde verginin oranı tespit edilmiş olmakla birlikte, sigorta işlemleri için vergi oranını %5 olarak belirlemiştir (01.09.1998 Tarih ve 98/11591 No’lu Bakanlar Kurulu Kararı).

Ek olarak, zorunlu deprem sigortasının (DASK) düzenlemesini yapan 587 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. maddesi ile zorunlu deprem sigortası primi her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulmuştur, böylelikle BMSV kapsamı dışına çıkarılmıştır. Sigorta aracıları tarafından yapılan sigorta işlemlerinde de verginin mükellefi sigorta şirketleridir. Kanun’un 30. maddesinde, “Sigorta işlemlerinde verginin matrahı, bu işlem dolayısıyla poliçede yer alan prim tutarıdır. Prim tutarının hesabında, sigorta işlemi dolayısıyla komisyon ve benzeri adlarla sigorta aracılarına yapılan ödemeler indirim konusu yapılamaz. Vergi matrahından gider ve vergi adı altında indirim yapılamaz. Bu kanunla alınan banka ve sigorta muameleleri vergisi matraha dahil edilmez.” şeklinde belirtilmiştir.

Kanunun 31’inci maddesine göre, sigorta şirketleri, iptal ettikleri sigorta muamelelerine ilişkin vergileri (yalnızca iptal tarihinden sonraki döneme ait olan kısmı), iptalin gerçekleştiği dönemde hesaplanan banka ve sigorta muameleleri vergisinden indirebilirler. Böylece, iptal edilen BSMV'lerin sonraki dönemlerde indirimine imkân tanınmaktadır. Bir sonraki dönemde indirilemeyen vergiler, daha sonraki dönemlerin beyannamelerinde indirim konusu yapılabilir.

6802 SAYILI GİDER VERGİLERİ KANUNU: https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.6802.pdf

YANGIN SİGORTALARI VERGİSİ (YSV):

Yangın Sigorta Vergisiyle ilgili hükümler, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 5. Bölümünde düzenlenmiştir. Kanunun 40.Maddesi “Belediye sınırları ve mücavir alanlar içindeki menkul ve gayrimenkul mallar için yapılan yangın sigortaları dolayısıyla alınan primler; Yangın Sigortası Vergisine tabidir “denilmektedir. Yangın sigortası vergisinin mükellefi sigorta şirketleridir. Yangın Sigortası Vergisinin matrahı, yapılan yangın sigorta muameleleri dolayısıyla alınan primlerin tutarı olup, tespit edilen matrah üzerinden % 10 nispetinde Yangın Sigorta Vergisi ödenir.

2464 SAYILI BELEDİYE GELİRLERİ KANUNU: https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2464.pdf

TRAFİK HİZMETLERİ GELİŞTİRME FONU:

Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu, 19.07.1998 tarih ve 23407 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonu Yönetmeliği ile oluşturulmuştur. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun değişik 91. maddesine göre Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası)’dan tahsil edilen % 5’lik pay bu fona aktarılır.

KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2464.pdf

TRAFİK HİZMETLERİ GELİŞTİRME FONU YÖNETMELİĞİ https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23407.pdf

GÜVENCE HESABI:

5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 14üncü maddesiyle oluşturulan Güvence Hesabı, 26.7.2007 tarih ve 26594 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Güvence Hesabı Yönetmeliği" ile düzenlenmiştir. Buna göre Hesabın gelirleri şunlardır:

• Her yıl sigorta şirketlerinin zorunlu sigortalar (otobüs zorunlu koltuk, tehlikeli maddeler, tüpgaz zorunlu, zorunlu mali sorumluluk ve zorunlu taşımacı sorumluluk) için tahsil ettikleri toplam safi primlerin yüzde 1'i
• Her yıl sigorta şirketlerinin zorunlu sigortalar (otobüs zorunlu koltuk, tehlikeli maddeler, tüpgaz zorunlu, zorunlu mali sorumluluk ve zorunlu taşımacı sorumluluk) için tahsil ettikleri toplam safi primlerin yüzde 1'i
• Her yıl sigorta şirketlerinin zorunlu sigortalar (otobüs zorunlu koltuk, tehlikeli maddeler, tüpgaz zorunlu, zorunlu mali sorumluluk ve zorunlu taşımacı sorumluluk) için tahsil ettikleri toplam safi primlerin yüzde 1'i
• Her yıl sigorta şirketlerinin zorunlu sigortalar (otobüs zorunlu koltuk, tehlikeli maddeler, tüpgaz zorunlu, zorunlu mali sorumluluk ve zorunlu taşımacı sorumluluk) için tahsil ettikleri toplam safi primlerin yüzde 1'i

Güvence Hesabı kapsamındaki sigortalar aşağıda yer almaktadır:

• Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası)
• Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası
• Karayolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası
• Tüpgaz Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası
• Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası
• Yeşil Kart Sigortası Ödemeleri

GÜVENCE HESABI YÖNETMELİĞİ https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/07/20070726-3.htm

ŞAHIS SİGORTASI PRİMLERİNİN GELİR VERGİSİ MATRAHINDAN İNDİRİLMESİ

ÜCRETLİ ÇALIŞANLARIN VERGİ AVANTAJI

Ücretlinin kendisine, eşine ve/veya küçük çocuklarına ait olarak ödemiş olduğu şahıs sigorta primlerinin ücretin gayrisafi tutarından indirilebilmesi için; sigorta şirketinin Türkiye’de kurulu ve merkezinin Türkiye’de olması, sigorta sözleşmesinin bu nitelikteki şirketlerle yapılması sigorta priminin ödenmiş olduğunun, sigorta şirketi tarafından verilen fatura veya makbuzla belgelendirilmesi, gerekmektedir.

İndirim konusu yapılacak prim, aidat ve katkıların toplamı, ödendiği ayda elde edilen ücretin %10’unu (şahıs sigorta poliçeleri için ödenen primlerde, ödendiği ayda elde edilen ücretin %5’ini) ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz.

İndirim konusu yapılacak prim ve aidatların ödendiği ayda elde edilen ücretin % 5′ini aşmaması, İndirim konusu yapılacak prim ve aidatların yıllık toplam tutarının, asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması, koşuluyla, ücretlilerin vergi matrahlarının hesaplanmasında, indirim konusu yapılabilecektir. İndirim konusu yapılacak prim tutarının tespitinde esas alınacak ücret işveren tarafından çalışana hizmeti karşılığında ödenen aylık (maaş), prim, ikramiye, sosyal yardımlar ve zamlar gibi sürekli nitelikteki ödemelerin brüt tutarlarının toplamı olacaktır. Gider karşılığı olarak ödenen tutarlar (yapılan gerçek bir giderin karşılığı olsun olmasın) dikkate alınmayacaktır.

Bir takvim yılı içerisinde ödenen şahıs sigorta primleri ile ilgili olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamama koşulu bulunmakta olup, asgari ücret karşılaştırması yıllık bazda yapılacaktır. Bu nedenle yıl içinde asgari ücret tutarında meydana gelebilecek değişiklikler, indirim yapılacak tutarların hesabında dikkate alınacaktır.

KURUMSAL SİGORTALARDA VERGİ AVANTAJI

İşveren tarafından çalışan adına ödenen primleri, ödendiği ayda elde edilen brüt ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık toplamını geçmemek kaydıyla gider yazılarak vergi matrahından düşülebilir. Kurumlar çalışanları adına ödedikleri primleri belirli oranlar dâhilinde ticari kazancın tespitinde doğrudan gider yazılabilir.

BEYANA TABİ GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ AÇISINDAN

Beyan edilen gelirin % 10'unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta primleri için, beyan edilen gelirin % 5'ini) ve asgarî ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları (sigortanın veya emeklilik sözleşmesinin Türkiye'de kâin ve merkezi Türkiye'de bulunan bir sigorta veya emeklilik şirketi nezdinde akdedilmiş olması, prim ve katkı tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması ve ücret geliri elde edenlerin ücretlerinin safi tutarının hesaplanması sırasında ayrıca indirilmemiş bulunması şartıyla, eşlerin veya çocukların ayrı beyanname vermeleri halinde, bunlara ait prim ve katkı payları) gelirlerinden indirilir.

SİGORTA ŞİRKETLERİNİN KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİ

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde sayılan “Sermaye Şirketleri, Kooperatifler, İktisadi Kamu Kuruluşları, Dernek veya Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler ve İş Ortaklıkları” kazançları, kurumlar vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Sigorta şirketleri, bu özellikleri itibariyle Kurumlar Vergisi Kanunu ve ilgili tüm yasal düzenlemelere uymak zorundadırlar. Buna göre sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları Kurumlar Vergisi mükellefidir. Bu durumda sigorta şirketleri, ister Anonim Şirket statüsünde ister kooperatif statüsünde kurulsun Kurumlar Vergisi mükellefi olup bir hesap dönemi içinde elde ettikleri kazançlar Kurumlar Vergisine tabidir. Hukuki statüleri gereği Kurumlar Vergisine tabi olan sigorta şirketleri, bu özellikleri itibariyle Kurumlar Vergisi Kanunu ve ilgili tüm yasal düzenlemelere uymak zorundadırlar.

KDV ve DAMGA VERGİSİ

Her türlü sigorta İşlemleri, Katma Değer Vergisi ve Damga Vergisi'nden muaftır.